Ні для каго не сакрэт, што магнітныя полюса Зямлі ссоўваюцца. Афіцыйна пра гэта паведамілі першы раз у далекім 1885 годзе. З тых часоў сітуацыя значна пагоршылася. Паўдневы магнітны полюс папоўз з Антарктыды ў Індыйскі акіян. За апошнія 125 гадоў ен пераадолеў адлегласць больш чым у 1000 км. Аналагічна паводзіць сябе і Паўночны магнітны полюс. Ен расстаўся з паўночнай Канадай, перасек Паўночны Ледавіты акіян і апынуўся ў Сібіры. З 1980 года ен зрушыўся на поўдзень на 200 км.



Заўважана, што полюса перамяшчаюцца не з пастаяннай хуткасцю. З кожным годам яны убыстряют свой рух. У 1973 годзе хуткасць Паўночнага магнітнага полюса складала 10 км у год. У 2004 годзе ен ужо рухаўся з хуткасцю 60 км у год. Абодва полюса паскараюцца кожны год у сярэднім на 3 км. У давяршэнне да гэтага падае напружанасць магнітнага поля. За апошнюю чвэрць стагоддзя яна знізілася на 2%. Гэта сярэдняя велічыня. У Паўдневым паўшар'і працэнты вышэй, у Паўночным ніжэй. Назіраюцца таксама зоны, дзе напружанасць магнітнага поля ўзрастае.

Да чаго ж можа прывесці зрушэнне магнітных палюсоў Зямлі? У той момант, калі планета памяняе палярнасць, то есць Паўдневы магнітны полюс зойме месца Паўночнага, а той адпаведна ўстане на месца Паўдневага, цалкам знікне магнітнае поле, якое абараняе Зямлю ад сонечнага ветру або плазмы.

Распаленыя касмічныя радыеактыўныя часціцы бесперашкодна пройдуць скрозь атмасферу і знішчаць усе жывое. Блакітная планета ператворыцца ў мертвую пустыню. Перыяд переполюсовки можа заняць зусім невялікі перыяд часу - скажам суткі, двое, максімум тры дні. Але той ўрон, які будзе нанесены, несупаставімы ні з чым. Абноўленыя магнітныя палюсы Зямлі зноў створаць магутны ахоўны экран, але на аднаўленне жывога свету могуць сысці тысячагоддзя.



Трагедыя можа здарыцца ў тым выпадку, калі магнітныя полюса сапраўды змяняюць палярнасць. Але яны могуць спыніцца і на экватары. Не выключаная магчымасць, што блудныя сыны вернуцца назад туды, адкуль пачалі свой шлях дзвесце з лішнім гадоў таму назад. Дакладна прагназаваць падзеі не можа ніхто.

Прычына ўсіх гэтых непрыемных дзеяньняў заключаецца ў тым, што блакітная планета пастаянна знаходзіцца пад уздзеяннем іншых касмічных тэл. Гэта Сонца і Месяц. Дзякуючы ім, Зямля па сваей арбіце рухаецца не роўна, а пастаянна нязначна адхіляецца то ўправа, то ўлева. На гэтыя адхіленні яна натуральна выдаткоўвае пэўную энергію. З фізікі мы ведаем, што энергія ў нікуды прапасці не можа. У дадзеным выпадку яна назапашваецца ў падземных нетрах планеты, але тыя спачатку ніяк на гэта не рэагуюць.



Энергія збіраецца ў працягу сотняў тысяч гадоў, адпаведна павялічваюцца і сілы, якія спрабуюць ўздзейнічаць на распаленыя вантробы Зямлі, дзе і фарміруецца магнітнае поле. Нарэшце надыходзіць момант, калі гэтых сіл становіцца дастаткова, каб істотна ўплываць на велізарную масу вадкага ядра. У ім узнікаюць магутныя кругаварот, віхуры, накіраваныя руху гіганцкіх падземных мас. Яны цягнуць за сабой магнітныя полюсы, у выніку чаго тыя і рухаюцца. Усе гэтыя ўнутраныя абурэння паступова растрачваюць залішнюю энергію, у зямных нетрах надыходзіць спакой, а палярнасць магнітнага поля небудзь змяняецца, альбо ссоўваецца.

Але ці сапраўды знікне ахоўны экран планеты пры змене палюсоў? Калі ўзяць да прыкладу Сонца, то яно мяняе палярнасць з інтэрвалам у 22 гады. Аднак магнітнае поле жоўтай зоркі не тое, што не знікае, яно нават не слабее. Дык чаму ж такое не можа адбыцца і на Зямлі. Магнітныя полюса памяняюцца месцамі, але сілавыя лініі магнітнага поля нікуды не знікнуць - такі сцэнар развіцця падзей таксама магчымы. Ісціна ж стане вядомая праз некалькі дзесяткаў, а можа і соцень гадоў - ніхто не можа дакладна сказаць, калі гэта гістарычная падзея адбудзецца.