Пячорны мядзведзь у цяперашні час вымер. З'явіўся ен на зямлі 300 тысяч гадоў таму, а знік 25 тысяч гадоў таму. Сучасная навука лічыць яго падвідам бурага мядзведзя і продкам этрусского мядзведзя. Па сваіх памерах дадзены падвід значна пераўзыходзіў сучасных мядзведзяў. Ен быў больш грызлі і кадьяка ў паўтара разы. Ўяўляў сабой велізарнае кудлатае пачвара з вялікай галавой і моцнымі лапамі. Жыў практычна на ўсей лясной тэрыторыі Еўразіі. У Афрыцы і Амерыкі яго рэшткі не знойдзены.

Мядзведзь - унікальнае жывела. Нягледзячы на знешнюю нязграбнасць, звер хуткі, імклівы і спрытны. Бегае ен з хуткасцю коні, а ўдар яго лапы можа адразу забіць чалавека. У нашыя дні той жа грызлі выклікае ў паляўнічых жах. Калі паляваць на яго без аўтаматычнай зброі, то гэта смяротны рызыка. Нездарма індзейцы ў свой час прыраўноўвалі забойства грызлі да забойства правадыра варожага племені. Не простага воіна, а менавіта правадыра.





Што ж тычыцца пячорнага мядзведзя, то ен быў больш і мацней грызлі, а яго забойства лічылася яшчэ больш цяжкай задачай. Аднак тыя ж неандэртальцы забівалі пячорных мядзведзяў на працягу многіх тысяч гадоў. У старажытных пячорах, якія захоўваюць сляды гэтых загадкавых людзей, знаходзяць сотні мядзведжых чэрапаў. У неандэртальцаў не было аўтаматычнай зброі, але яны як-то прымудраліся паляваць на страшнага звера.

Пячорны мядзведзь валодаў вельмі вялікім чэрапам, з крутым лобам. Цела было магутным і масіўным. Яго даўжыня дасягала 3-3,5 метраў. Вага вагаўся ў межах 500-700 кг. Самкі важылі амаль у 2 разы менш. Мяркуючы па зносу зубоў, звер харчаваўся ў асноўным расліннай ежай. Але зусім не выключана, што ен нападаў на жывел і людзей. Проста працэнт жывельнай ежы ў яго складаў нязначную долю. Галоўным жа ў рацыене харчавання лічыўся мед. Мішка яго з задавальненнем еў і нагульваць тлушч на зіму.





Некаторыя даследчыкі лічаць, што зімовая спячка звера праходзіла толькі ў пячорах. Але такое сцвярджэнне нічым не даказана. Ды і наўрад ці ўсе мядзведзі часоў плейстацэну спалі ў пячорах. Іх проста б не хапіла на ўсіх жадаючых. Хутчэй за ўсе, акрамя пячор ўладкоўваліся і бярлогі ў глухіх лясных зарасніках, так як звер з'яўляўся насельнікам менавіта лясістай мясцовасці. Ен таксама не цураўся высакагорных раенаў, так як рэшткі пячорнага мядзведзя знаходзяць на вышыні 3000 метраў над узроўнем мора.

Па здагадцы навукоўцаў працягласць жыцця звера складала не больш за 20 гадоў. Мабыць з надыходам старасці ен станавіўся прынаднай здабычай для пячорных гіен, ваўкоў і пячорных львоў. Старажытныя людзі таксама ўносілі сваю лепту ў знішчэнне магутных звяроў. Такі лад жыцця працягваўся сотні тысяч гадоў. І раптам, па незразумелых прычынах, пячорны мядзведзь знік з планеты Зямля. Прычым здарылася гэта значна раней знікнення мамантаў, пячорных львоў і неандэртальцаў.





У якой-то момант часу 25 тысяч гадоў таму магутны звер прапаў. А вось чаму - тут у даследчыкаў няма выразнай і яснай тэорыі. Існуюць самыя розныя гіпотэзы, але гэта толькі здагадкі і здагадкі, якія не маюць ніякай доказнай асновы.

Некаторыя навукоўцы сцвярджаюць, што віной усяму стаў голад. Падчас ледніковага перыяду лясная зона значна паменшылася, а стэпавая ўзрасла. Зніклі расліны, неабходныя для ежы, і мішка пачаў выміраць. Але ўся справа ў тым, што дадзены падвід бурага мядзведзя валодаў даволі шырокімі і разнастайнымі харчовымі магчымасцямі. Пра гэта гавораць хоць бы косці капытных жывел, знойдзеныя побач з косткамі пячорных мядзведзяў. Ды і потым, усе папярэднія ледніковыя перыяды не прынеслі значнай шкоды магутнаму зьверу, а вось апошні стаў для мядзведзя фатальным.



Пячорнага мядзведзя зьнішчылі неандэртальцы. Такая гіпотэза таксама мае месца. Але, хутчэй за ўсе, гэтага не магло здарыцца з-за маленькай колькасці старажытных людзей. Іх арэал пасялення быў значна менш арэала пасялення мядзведзя звера. Ды і на наскальных малюнках выява вялізнага калматага мядзведзя сустракаецца вельмі рэдка.

Можа быць сваю лепту ўнеслі краманьенцы (нашчадкі сучаснага чалавека). Яны прыйшлі з Афрыкі і пачалі хутка рассяляцца па тэрыторыі Еўропы і Азіі. Ім патрэбныя былі пячоры, якія абраў для сябе касалапы звер. Мядзведзь застаўся без жылля, кажучы сучаснай мовай, і ў выніку гэтага вымер. Але, як ужо гаварылася, звер уладкоўваўся на зімовую спячку не толькі ў пячорах. Бярлогі ен майстраваў і ў густых лясных зарасніках.



Адным словам, няма адказу на пытанне, чаму вымер пячорны мядзведзь. Калі даведацца праўду, то не цяжка будзе зразумець і працэс вымірання іншых жывел, а таксама неандэртальцаў. Але вялізны перыяд часу надзейна схаваў разгадку ад дапытлівага чалавечага розуму, не пакінуўшы людзям ніякай надзеі на праўду.